De Sluisvaart 1875-1975. Een verdwenen veenwerkersbuurt bij Ouderkerk.

Op 6 mei 1976 betrok de eerste familie uit Ouderkerk een van de 86 woningwetwoningen in de Sluisvaart. Ruim 100 jaar eerder, in 1877 kwamen de eerste bewoners de Sluisvaart in het sluiswachtershuis. De onwikkeling van Sluisvaart begon met de verveningen en het turfsteken in de 19e en begin 20e eeuw. Er vonden in deze periode vier verveningen in de regio plaats. De veenderij De Nieuwe Bullewijk en het droogmalen en de oprichting van de polder De Nieuwe Bullewijk stonden rond 1900 aan de wieg van de Sluisvaart. De Sluisvaart zelf was een al in de eerste helft van de 19e eeuw handmatig gegraven watergang van de Wetering in de Binnen-Bullewijker polder naar de rivier de Bullewijk. In de eerste artikelen wordt uitgebreid op deze geschiedenis en de turfindustrie ingegaan, rijk geïllustreerd met foto´s en archiefstukken. Ook de historie van de sluis, die teruggaat tot de zeventiende eeuw, komt hierbij aan de orde, inclusief de nieuwe sluis uit 1877. Vanaf 1877 wordt de Sluisvaart bewoond en het themanummer staat uitgebreid stil bij de woningbouw, bevolkingsgroei- en samenstelling in de jaren 1882 en 1900. Daarna wordt een beeld gegeven van de rijk geschakeerde samenstelling van de Sluisvaarders wat betreft beroepen en religie. Hoewel turfsteken een belangrijke economische activiteit was en veel mannen in de turfindustrie werkten, woonden er ook (politie) ambtenaren, meubelmakers, melkhandelaren, kruideniers, houtbewerkers, broodbezorgers en diverse andere beroepsbeoefenaren. Bijzondere aandacht krijgt de (tragische) geschiedenis van de in de oorlog omgekomen pottenbakker H. van Akkeren en diens atelier in de Sluisvaart.

Een bijzonderheid betreft het bestaan van een Christelijk Gereformeerde (houten) kerkje in de Sluisvaart. Deze historie gaat vooraf aan een artikel over de kerkgenootschappen van de bewoners tussen 1880 en 1900. Het (dagelijkse) leven en de samenhorigheid  is opgetekend in gesprekken met oud-bewoners en aan de hand van archieven. De IJsclub (s), reisvereniging en tal van andere sociale activiteiten passeren de revue.

Het laatste artikel gaat over de periode en het (besluitvormings) proces voorafgaand aan de sloop van de oude Sluisvaart en de eerste bouwprojecten van de nieuwe Sluisvaart in 1975. Het nummer besluit met een gedicht van een bewoner van de oude Sluisvaart ´Laatste stuiptrekking van de Sluisvaart´. Dit gedicht verscheen in 1974, toen de sloop van de oude Sluisvaart goeddeels was afgerond. De Sluisvaart is echter weer verrezen.     

Inhoudsopgave

Van de redactie                                                                                             

De inrichting van veenderij De Nieuwe Bullewijk en de oprichting en van polder De Nieuwe Bullewijk  door Ton van Noorden                                                             

Het water de Sluisvaart door Willemies van der Velden                                                                            

Sluisvaart 1882 en 1900: bewoning en bewoners door Jan Gaasterland, Ruud P. Siekerman                                              

Beroepen van bewoners aan de Sluisvaart  door Willem van Bloemen                                              

Keramisch Atelier H. van Akkeren door Heerco Wielenga en Ruud. P. Siekerrman                                                                       

Het kerkje aan de Sluisvaart  door Willem van Bloemen                                                                       

Kerkgenootschappen hoofdbewoners 1880-1900 door Jan Gaasterland                                                     

Fotocollage de Sluisvaart                                                                              

Het komen en gaan op de Sluisvaart door Henk Keizer                                                         

Mijn jonge jaren op de Sluisvaart door Piet de Nooij en Willemies van der Velden                                                                

Gedeelde armoede in grote saamhorigheid, verhalen over de Sluisvaart    

door Piet de Nooij en Willemies van der Velden                                                   

IJsclub Eigen Hulp door Piet de Nooij                                                                           

Het gemaal van de Nieuwe Bullewijk en het bouwrijp maken                

van Sluisvaart-Hoofdenburg door Ton van Noorden

Woningnood en doorstroming, aankoop, ontruiming en sloop                  

van de oude Sluisvaart en de huren van de nieuwe sociale woningbouw door Ton van Noorden                

Laatste stuiptrekking van de Sluisvaart  door C. Teeken