Sluisvaart

Klik hier voor meer foto's....

Sluisvaart

Voormalige veenwerkersbuurt in Ouderkerk. De huidige nieuwbouwwijk Sluisvaart is ontstaan in de veenderij De Nieuwe Bullewijk. Dat was één van de verveningen in de regio in de 19e en begin 20e eeuw. De wijk is vernoemd naar de Sluisvaart, een handmatig gegraven watergang
die liep van de wetering van de Binnen Bullewijkerpolder naar de Bullewijk. Het kanaal was belangrijk, niet alleen voor het beheer van de waterhuishouding, maar had ook transportfunctie. De turf kon zo via de Sluisvaart naar Ouderkerk en de Amstel vervoerd. Oudtijds waren er twee ophaalbruggen bij Ouderkerkerlaan en de Korte Dwarsweg. Het droogmalen en de oprichting van de polder De Nieuwe Bullewijk stonden rond 1900 aan de wieg van de vroegere wijk Sluisvaart.

Turfwinning

De polder De Nieuwe Bullewijk is het overblijfsel van een turfmakerij uit de 19e eeuw. Turfwinning vond plaats tussen 1875 en 1905. Toen de turfwinning beëindigd was, kreeg de polder haar naam. Turfwinning in de laatste veenderij in de regio - De Toekomst - ging door tot 1940. Veenontginningen waren in de 19e eeuw een belangrijke bron van werkgelegenheid. Turfstekers kwamen vaak van elders naar het West-Nederland. Het was een zwaar bestaan. Het was bovendien seizoensarbeid. De turfstekers hadden grote gezinnen. Armoede lag voortdurend op de loer. In de veenwerkersbuurt waren een paar winkeltjes. Er was een kerkje. De huizen waren eenvoudig en van hout.

De wijk groeide in de jaren 1882 en 1900 in vrij korte tijd. Ze was rijk geschakeerd qua beroepen en religie. Rond 1900 wonen er zo’n 50 gezinnen. Hoewel turfsteken een belangrijke economische activiteit was en veel mannen in de turfindustrie werkten, woonden er ook (politie) ambtenaren, meubelmakers, melkhandelaren, kruideniers, houtbewerkers, broodbezorgers en diverse andere beroepsbeoefenaren. In de wijk was tot 1970 ook het keramisch atelier van Henk van Akkeren gevestigd, bekend als de pottenbakkerij. Van Akkeren zelf overleed eind 1944 in het concentratiekamp Neuengamme in Duitsland.

Transport

In de veenderij werd een watergang – de Sluisvaart - aangelegd om de waterhuishouding te kunnen controleren en om transport over water tussen Diemen, Duivendrecht en de Bullewijk mogelijk te maken. Nadat ook de naastgelegen veenconcessie De Toekomst eind jaren ’30 was uitgeput, verloor de Sluisvaart grotendeels zijn functie als waterverbinding. Langs de watergang liep een smalle weg aangelegd met grind en sintels. Deze weg heette vanaf 1927 officieel Sluisvaart.

Nieuwe wijk

In de zestiger jaren van de vorige eeuw ontstaan plannen voor de bouw van een nieuwe woonwijk. Die is nodig om te voorzien in de groeiende vraag naar woningen in Ouder-Amstel. De plannen lopen vertraging op, doordat de nieuwbouw een betere bemaling noodzakelijk maakt. Het oude gemaal kan dat niet meer aan. Het duurt tot 1975, voordat het nieuwe gemaal aan het werk kan. Ondertussen zijn de plannen gewijzigd. In 1971 wordt besloten tot de bouw van de wijk Sluisvaart-Hoofdenburg met ca. 660 huizen. De eerste bouwprojecten van de nieuwe Sluisvaart in 1975. Op 6 mei 1976 betrok de eerste familie uit Ouderkerk een van de 86 woningwetwoningen in de Sluisvaart. Intussen worden geleidelijk alle houten woningen aan de Sluisvaart gesloopt, de laatste in 1975.

Sluis

In 1877 werd de sluis opgeleverd. In hetzelfde jaar kwamen ook de eerste bewoners in het nieuw gebouwde sluiswachtershuis. De sluis lag nabij de plek in de Gedempte Sluiskom. De historie van de sluis zelf gaat terug tot de zeventiende eeuw. Het sluiswachtershuis en de watergang zijn de enige overgebleven erfgoederen, die aan het vroegere Sluisvaart doen herinneren.

Sociaal leven

Het sociaal leven in de wijk was levendig. De gedeelde armoede leidde tot grote saamhorigheid. Zo waren er een buurtvereniging, een ijsclub, een reisvereniging en tal van andere sociale activiteiten. Een groot aantal bewoners was lid van één van de zes kerkgenootschappen. Een bijzonderheid was het (houten) kerkje van de Vrije Oud Gereformeerde Gemeente. Het kerkje was een afsplitsing van de Gereformeerde Kerk Nederland. In 1903 werd het gesticht. Het stond bekend als de ‘Meijerskerk’, naar de predikant Daniel Meijer.

Zie ook Sluiswachtershuis en De Nieuwe Bullewijk