Ronde Hoep Polder

Klik hier voor meer foto's....

Historisch veenweidegebied

De Ronde Hoep is een polder en stiltegebied gelegen ten zuiden van Ouderkerk aan de Amstel. Polder de Ronde Hoep is een uniek voorbeeld van een historisch veenweidegebied. De polder is een nog vrijwel onbedorven voorbeeld van de wijze waarop de mens zich in de vroege middeleeuwen vestigde in een nog onontgonnen gebied. De Ronde Hoep is geheel omgeven door veenrivieren.
Dat maakt deze polder tot een van de mooiste
veenpolders van de Randstad.

Uitstapje

De polder is 1266 ha groot, waarvan 900 ha grasland.
De 17 km lange ringdijk om de polder heet aan de
oostzijde Ronde Hoep Oost, aan de Amstelzijde Ronde Hoep West en aan de zuidoostkant Waver. Behalve door de A9 in het noorden wordt de polder nergens doorsneden met wegen. Bebouwing (vooral boerderijen/melkveebedrijven) is er alleen aan de rand van de polder. Begroeiing is schaars. Daardoor ontstaat een heel bijzondere, ruimtelijke werking. Een "rondje Ronde Hoep" is een geliefd uitstapje voor wielrenners, trimmers, wandelaars, en stiltezoekers. Jaarlijks wordt er een hardloopwedstrijd gehouden, de Rondehoeploop.

Weidevogels

Het weidegebied van 165 ha. midden in de polder wordt beheerd als weidevogelgebied. Het waterpeil is er hoger dan in het omringende land. Dit is gunstig voor de weidevogels. Eigenaar en beheerder van dit gebied is de stichting Landschap Noord-Holland. De Ronde Hoep is een van de grootste open, onbebouwde gebieden in de Randstad. Plannen voor de in de jaren '30 geplande A3, die door de polder zou lopen, werden in de jaren zeventig afgeblazen. De Ronde Hoep ligt in het Hollands-Utrechtse veenweidegebied.

Middeleeuwse vervening in beeld

Tussen circa 1100 en 1300 werd het gebied ontgonnen door loodrecht vanaf de omringende, destijds lager gelegen veenstromen sloten te graven naar het midden van wat toen nog een dik pak laagveen was. Zo ontstond een typisch, spinnenwebvormig slotenpatroon, een bijzonder cultuurlandschap, een zgn. gerende verkaveling. Door het inklinken van het veen daalde de bodem en moest een ringdijk worden aangelegd. In de polder werd nooit turf gewonnen. Het veen zou teveel klei bevatten voor turf. Het land heeft altijd een agrarische bestemming gehad. Eerst akkerbouw (graan), maar vanaf de 17e eeuw - vanwege het inklinken van de bodem - veeteelt.

Kwetsbaar

De polder is ook nu nog een vitaal agrarisch gebied. De Ronde Hoep laat zien dat agrarische bedrijvigheid, natuurbescherming, recreatie en toerisme goed samengaan in een landschap met een bijzondere cultuurhistorische waarde. Het is niet alleen een cultuurlandschap van ongekende schoonheid. Het is ook kwetsbaar. Het gebied verdient bescherming. Aantasting van dit landschap zal onomkeerbaar blijken. Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Holland hebben desondanks in februari 2010 besloten de Ronde Hoep aan te wijzen als gebied dat gebruikt kan worden om bij dreigende overstromingen water op te vangen (calamiteitenberging). In een dergelijk geval zal de polder geïnundeerd worden met gemiddeld circa 50 cm water. Dijkjes moeten de bewoners van de polder beschermen tegen het water. Het bestemmingsplan is anno december 2018 nog niet van kracht. De bestuursrechter moet zich nog uitspreken.

Archeologie

In het ontwerp bestemmingsplan voor de calamiteitenberging staat dat geen archeologische waarden worden aangetast. De conclusies zijn gebaseerd op de Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW). Volgens deze IKAW is de polder een gebied met een lage trefkans voor archeologische waarden, m.u.v. het stuk langs de (Oude) Waver. Maar IKAW zegt ook: “Het is belangrijk om te weten dat in gebieden waar de trefkans laag is wel degelijk belangrijke archeologische resten kunnen voorkomen.” Maar daaraan refereert het Bestemmingsplan niet. Terwijl we juist zo weinig weten van de vroege ontginningsgeschiedenis. Een onderzoek uit 1986 (RAAP-rapport 1987) noemt elf attentiegebieden met tenminste twee vermoedelijke huisplaatsen uit de periode 1000 - 1300. Niet voor niets concludeert historisch-geograaf Chris de Bondt in zijn proefschrift uit 2008 dat "de Ronde Hoep haar ontginningsgeheimen nog niet volledig heeft prijsgegeven". Een Archeologische Streekbeschrijving, een systematische inventarisatie van sporen die vorige generaties in het landschap achterlieten, is dringend gewenst. Hoe is de veenontginning uitgevoerd, de verkavelingsstructuur ontstaan? Was er sprake van opgeschoven verkaveling? Was de polder al in de middeleeuwen bewoond? Middeleeuwse huisplaatsen langs de oevers van de Bullewijk, Holendrecht, Waver duiden daarop. Waar en hoeveel huisplaatsen waren er in de polder? Welke betekenis hebben de onderzoeksgegevens voor de kennis van de omliggende gebieden, waar wel verveend is? Op die vragen willen we antwoord.

Zie ook de volgende websites:

    Beschermers Amstelland: www.beschermersamstelland.nl
    Stichting Oude gemaal de Ronde Hoep: www.rondehoep.nl

Bovenstaande foto: Jos Teeuwisse, beschikbaar gesteld door Landschap Noord-Holland