Amstelzijde

Klik hier voor meer foto's....

Ouderkerk aan de Amstel
(Gem. Amstelveen)

Beschermd dorpsgezicht

De Amstelzijde is een beschermd dorpsgezicht, De bebouwing vormt een harmonisch geheel en dat terwijl gebouwen en woningen onderling heel gevarieerd zijn.
De café's en restaurants domineren het beeld. De status van beschermd dorpsgezicht houdt in dat het gebouwde een zodanig ensemble vormt dat het waard is zijn totaliteit te bewaren. Paardenburg en het Jagershuis springen het meest in het oog omdat hun vormgeving het meest met
het verleden verbonden kan worden. De verklaring van deze concentratie ligt in de zeventiende eeuw. Het personenvervoer over water met de trekschuit nam toen sterk toe. De Amstelroute van en naar Amsterdam werd druk gebruikt en Ouderkerk was daarin een belangrijke halteplaats. De Amsteldijk Noord trok ook veel verkeer aan over land als gevolg van de nabijheid van de grote stad. Geen wonder dat sommige uitspanningen oude wortels hebben. De naam Paardenburg wordt in een akte uit 1693 voor het eerst gebruikt. De voormalige Oude Prins en het Jagershuis zijn nog vijftig jaar ouder.

Ouder- Amstel en Nieuwer-Amstel

Aangezien de grens tussen de gemeenten Ouder-Amstel en Amstelveen - al sinds de Middeleeuwen - door het midden van de Amstel loopt, valt de Amstelzijde onder Amstelveen. De Lange Brug was vanouds de verbindende schakel tussen beide delen van Ouderkerk. In 1939 kwam de wat noordelijke gelegen stenen brug in gebruik en verdween de oude houten brug. Tot 6 mei 1942 heette de Amstelzijde Buurt over Ouderkerk. Kennelijk vond men het woord "buurt" wat denigrerend. Toch drukte de oude benaming de feitelijke situatie precies uit: zonder Ouderkerk geen buurt. Organisch vormen Ouderkerk en Amstelzijde één geheel maar gemeentelijk dus niet. Er is tweemaal vanuit het gemeentehuis van Ouder-Amstel gepoogd de Buurt te annexeren, namelijk in 1882 en 1908, maar dat is niet gelukt.

Bedrijvigheid

Naast de horeca-activiteiten was er aan de Amstelzijde vanouds veel meer bedrijvigheid. De gunstige ligging aan het water zal dat bevorderd hebben. Aan de hand van een inventaris uit 1940 noteren wij twee timmer- en aannemersbedrijven,één meubelfabriekje, een garagebedrijf en een veerschipper. De middenstand was ook zeer geschakeerd: drie kruideniers, drie slagerijen, twee groenten- en fruitwinkels, één herenkapper annex tabaksverkoop, één zuivelwinkel, één veehouder met melkslijterij, één garen- en bandwinkel waar ook koffie en thee over de toonbank ging. Die laatste had ook een ruimte voor een tandartspraktijk. Ook de schoenmaker, de rijwielhersteller, de smid, de loodgieter, de kolenhandelaar, de aardappelgrossier en de huisschilder kon men hier vinden. Er is niets meer van over.

Kerk en school

In een deel van de negentiende en twintigste eeuw waren er aan de Amstelzijde ook een school en een kerkje gevestigd.
De christelijke school opende in 1878 zijn deuren en had lange tijd veel leerlingen. Gemeentegrenzen speelden daarbij geen rol. In 1985 waren er nog maar 68 leerlingen over en daarom werd de school samengevoegd met de christelijke school in Ouderkerk-Oost.

In 1852 was er in het buurtje een evangelisatiepost opgericht. Men mikte op mensen zonder opleiding en met name op Duitse seizoenarbeiders die in de Middenpolder turfstaken. Een kleine twintig jaar later werd de post opgeheven. In 1880 stichtten de Amstelveense gereformeerden in hetzelfde gebouwtje een filiaal. Reeds een jaar later werd het een zelfstandige kerkelijke gemeente die er tot in het jaar 1920 gehuisvest bleef. Vervolgens nam de nieuw gevormde gemeente van christelijk gereformeerden het onderkomen over. In 1925 bouwde men het kleine stenen kerkje dat als gevolg van de aanleg van de Burgemeester van Sonweg aan de voet van de oprit kwam te liggen. Hier bleef men kerken tot in 1984 elders in Ouderkerk een veel groter gebouw kon worden betrokken. Daarmee kwam een einde aan een stuk kerk- en schoolgeschiedenis aan de Amstelzijde.

Weegbrug

Vlakbij het pontje en bij Amstelzijde nr. 52 staat een weegbrug met een huisje. De weegbrug is gebouwd in 1951. Het bijbehorende weeghuisje annex urinoir is ontworpen door architect W. Pool Rzn. uit Amsterdam. De weegbrug is gebouwd door de firma GEDO Weegwerktuigenfabriek in Amsterdam. Hier werden landbouwvoertuigen met lading door de politie gecontroleerd op gewicht. Het is het enige provinciaal monument in Amstelveen. De weegbrug en het weeghuisje met urinoir zijn van architectuurhistorische waarde. Dit type weegbrug is n.l. een zeldzame voorziening geworden. Het verkeerd in originele, gave technische staat met bijbehorende kenmerkende architectonische details. De weegbrug is in 1991 buiten bedrijf gesteld..